Het is intussen reeds 60 jaar geleden sedert het Cold Spring Harbour Symposium over biologische klokken. Meer dan 40 jaar terug ontdekte men reeds dat licht een impact heeft op melatonine afscheiding in ons lichaam. En reeds 20 jaar terug ontdekte men het bestaan van retinale Ganglion cellen in het oog, de zogenaamde ipRGC’s en hun link met melanopsine.

Wetenschappelijke consensus

Er is maw een duidelijke wetenschappelijke consensus dat we als mens niet alleen licht nodig hebben om te kunnen zien, maar dat we ook licht nodig hebben om te kunnen functioneren.  Dit heet dan ook het verschil tussen visuele en niet-visuele effecten van licht.

Het grootste deel van alle internationale standaarden zijn vandaag echter enkel nog afgestemd op onze visuele behoeftes en houden nauwelijks rekening met onze niet-visuele behoeftes. Licht dient immers ook als zeitgeber, als pacemaker voor ons dagelijks bioritme, onze 24 uurs cyclus. Het gebrek aan licht zorgt bijgevolg dan ook voor een verstoring van dat bioritme. We krijgen te weinig licht vaak overdag en het gebruik van tablets en smartphones die vaak licht uitstralen gelijkaardig aan ochtendlicht, zorgt voor een verzwarend effect van deze situatie.

Nochtans bestaan er vandaag al mogelijkheden om ook de niet-visuele impact van licht te gaan meten en deze op te nemen in lichtplannen. Waar er traditioneel wordt gesproken over lux op de werkplek, spreekt men hier dan over melanopische lux, gemeten ter hoogte van het oog.

Meer en meer onderzoek wordt dan ook verricht over hoe men deze niet-visuele aspecten kan meenemen in het opstellen van een lichtplan. Daar wordt duidelijk dat de hoeveelheid, maar ook de kwaliteit van licht een belangrijke rol spelen.

Daglicht

Het beste licht blijft uiteraard daglicht en het eerste advies als het over niet-visuele impact van licht gaat blijft dan ook om dagelijks voldoende daglicht te krijgen. Een ochtendwandeling van een half uur in de voormiddag kan hier al wonderen doen.

Maar er is ook goed nieuws. De komst van nieuwe LED technologie zorgt er ook voor dat we ook binnen kunstlicht kunnen genereren die niet alleen kan variëren in de hoeveelheid licht, maar ook spectraal kan variëren.

Onderzoek wijst uit dat therapie met blauw licht een gunstig effect heeft op slaapkwaliteit en dat ook op aandoening zoals Alzheimer licht een gunstig effect kan hebben.

Er is dus al veel kennis aanwezig en we weten met grote zekerheid vandaag dat we meer licht nodig hebben. In een volgend artikel vat ik samen wat dan ook de beste aanbevelingen kunnen zijn om deze kennis ook in de praktijk om te zetten.

Deze blog is een vrije samenvatting van een artikel van Yves Dauvillers uit Frontiers in Neurology, augustus 2021.

Wil je weten hoe je bovenstaande kennis kan omzetten in een kwalitatief lichtplan? Neem dan zeker contact met ons op.